از آنجا كه روغن در مقایسه با آب، جرم حجمی كمتری دارد وقتی تركیبی از آب و روغن را در یك ظرف می‌ریزید لایه روغن روی سطح آب قرار می‌گیرد. به همین دلیل هم گفته می‌شود این دو ماده مخلوط شدنی نیستند. برای این كه قابلیت تركیب مواد مختلف با همدیگر را مقایسه كنید به نیم‌لیتر یا یك چهارم فنجان عسل یا عصاره غلات، مایع ظرفشویی، آب، روغن سبزیجات و الكل چوب و مقداری رنگ خوراكی نیاز دارید.

برای انجام این آزمایش باید از یك لیوان پلاستیكی شفاف كه حجم آن در حدود 350 میلی‌لیتر باشد استفاده كنید. عسل یا عصاره غلات را از قسمت وسط لیوان داخل آن بریزید. در مرحله بعد، مایع ظرفشویی را به لیوان اضافه كنید. سپس در یك فنجان مجزا چند قطره رنگ خوراكی را با آب مخلوط كنید و در ظرفی دیگر چند قطره رنگ دیگر را هم به ظرف محتوی الكل اضافه كنید تا رنگ آن یكنواخت شود. در این مرحله باید آب رنگی را به آرامی به لیوان محتوی عسل و مایع ظرفشویی اضافه كنید. البته باید این كار را به دقت انجام دهید تا این مایعات اصلا با هم مخلوط نشوند.

پس از آن ابتدا روغن گیاهی و سپس الكل را نیز به لیوان اضافه كنید. به نظر شما چرا این مایعات به صورت لایه‌های مجزایی در ظرف قرار می‌گیرند و با هم تركیب نمی‌شوند. گر چه رنگ همه این مایعات با هم متفاوت است، اما ویژگی‌ اصلی كه موجب ایجاد تفاوت‌هایی در خواص فیزیكی این مایعات می‌شود این است كه چسبندگی ذرات تشكیل‌دهنده ساختار این مایعات در مقایسه با هم فرق دارد و از آنجا كه جرم حجمی یا چگالی این مایعات متفاوت است، ساختاری لایه‌ای شكل از آن در داخل لیوان ایجاد می‌شود.

البته همان‌طور كه پیش از این نیز گفته شد آب و روغن در هم تركیب نمی‌شوند، اما آب و الكل در هم انحلال‌پذیر هستند و می‌توانند با هم تركیب شوند. آب و مایع‌ ظرفشویی هم انحلال‌پذیرند و مایع ظرفشویی در آب حل می‌شود.

محتوی درون لیوان را هم بزنید و ببینید چه اتفاقی می‌افتد. آیا لایه‌های تشكیل‌ شده در لیوان در هم ادغام می‌شوند؟ برای این كه آنچه در ادامه در داخل لیوان اتفاق می‌افتد را نیز بتوانید به خوبی مشاهده كنید بهتر است برای چند دقیقه لیوان را در گوشه‌ای كنار بگذارید. به نظر شما آیا با گذشت زمان مایعات مختلفی كه داخل لیوان ریخته‌اید از هم جدا می‌شوند و ساختاری لایه‌ای شكل مشابه آنچه در آغاز ایجاد شده درون لیوان شكل می‌گیرد یا خیر؟

همان‌طور كه می‌بینید مایعاتی كه در هم انحلال‌پذیر نباشند حتی پس از آن كه شما محتوی درون لیوان را هم می‌زنید باز هم به صورت لایه‌هایی جدا از هم قرار می‌گیرند.